OSPS - Update 37

Komisja Językowa przygotowała kolejny update do słownika OSPS2. Update 37 wraz z nieznacznie zmodyfikowanymi Zasadami Dopuszczalności Słów będzie obowiązywał na turniejach PFS od 1 stycznia 2018. Plik do pobrania oraz szczegółowy opis wprowadzonych zmian dostępne są na stronie z aktualizacjami OSPS

Dodano jedną dwuliterówkę:
DY – odmiana sapropelu (ciemnego mułu gnilnego)

Dodano 28 trójliterówek:
AJĆ (ndm) – wykrzyknik oznaczający zaskoczenie czymś negatywnym; ojć
BAŹ od: bazia – poprawny D. lm (obocznie: bazi)
BOŹ od: bozia – poprawny D. lm (obocznie: bozi)
COL od: cola – poprawny D. lm (obocznie: coli)
DYR od: dyra – potocznie: dyrektorka szkoły
ESA od: es (potocznie: esemes) – poprawny D. lp
FIZ od: fiza – w gwarze uczniowskiej: fizyka
FIŹ – potocznie: lekki obłęd; fiś, hyź, hyś
INF od: infa – w gwarze uczniowskiej: informatyka
KEA – gatunek papugi żyjącej na Nowej Zelandii; nestor kea
KEĄ od: kea
KEE od: kea
KEĘ od: kea
KEO od: kea
KIE (ndm) – część wyrażenia „kie licho” (rodzaj łagodnego przekleństwa)
LOL (ndm) – wykrzyknik używany do wyrażenia śmiechu, rozbawienia
NEK – wzniesienie o stromych, urwistych stokach, zbudowane z magm zakrzepłych w kominie wulkanicznym
NÓŹ od: nózia – poprawny D. lm (obocznie: nózi)
OJĆ (ndm) – wykrzyknik oznaczający zaskoczenie czymś negatywnym; ajć
PAM (ndm) – wyraz, zwykle powtórzony, imitujący nucenie bądź dźwięk instrumentu muzycznego
PĘZ – wąż morski z rodziny zdradnicowatych
REA (ndm) – inaczej: nandu (ptak podobny do strusia)
REL od: rela – w gwarze uczniowskiej: religia
SYR od: syra – potocznie: noga; gira
TAS (ndm) – część wyrażenia „karty w tas” (wypowiadanego, gdy karty mają zostać potasowane)
TRR (ndm) – wykrzyknik naśladujący terkot
YHM (ndm) – wykrzyknik oznaczający m.in. zgodę albo namysł
ZIU (ndm) – wykrzyknik oznaczający szybki ruch np. przejeżdżającego samochodu

Usunięto 14 trójliterówek:
COM, DOC, EDU, HUJ, SAS, SOC, TOŚ, TUŚ, TYŚ, UZI, WII, WIS, ZYG, ŻEŻ

Ponadto dodano przede wszystkim:

kilkaset brakujących form żeńskich (np. szatna, adminka, pastorka) i kilka brakujących form męskich (antonianin, józefita, klaretyn, modysta, nałożnik, położny, przedszkolanin, świetliczanin);
kilkaset brakujących przysłówków, głównie od przymiotników zakończonych na -owy (np. fajowo, kultowo, zmianowo), na -alny (np. dualnie, modalnie, ratalnie), na -awy (np. burawo, słabawo, krótkawo) i na -aty (np. pyzato, kudłato, gumowato);
kilkaset nazw mieszkańców i mieszkanek polskich miast (np. neklanin i neklanka, ryczanin i ryczanka, skalanin i skalanka); od tej pory w słowniku powinny występować nazwy mieszkańców i mieszkanek wszystkich polskich miast;
około stu przymiotników od nazw polskich miast i gmin; od tej pory w słowniku powinny występować przymiotniki od nazw wszystkich polskich miast i gmin;
około stu nazw specjalistów zakończonych na -log pochodzących od wyrazów na -logia (np. otolog, briolog, patrolog);
kilkadziesiąt nazw języków urzędowych państw świata; od tej pory w słowniku powinny występować wszystkie nazwy języków urzędowych państw uznawanych przez Rzeczpospolitą Polską.

Uznano odmienność kilkudziesięciu wyrazów: alatheia, albedo, alef, ambitus, anch, ankh, apeiron, apejron, ayrshire, bankiwa, bhangra, bozzetto, cannabis, chaparral, chassis, chowder, chutney, colitis, combo, conductus, constans, count, czan, demos, diabolo, dildo, dualis, farfalle, forward, halal, highbrow, intro, jerez, konduktus, laudes, mellah, milonga, ninja, nitro, nunczako, open, pareo, pasticcio, pesewa, pizzicato, portato, portfolio, reb, ricercar, syrinks, sziwa, tagliatelle, wibrato, wpieprz.

W przypadku rzeczowników występujących tylko w liczbie mnogiej mających w D. formy zakończone na -ii (bachanalie, bakalie, butaforie, ferie, teleferie, termedie, wakacje) dodano alternatywne formy na -ij/-yj (bachanalij, bakalij, butaforyj, feryj, teleferyj, termedyj, wakacyj).

W przypadku rzeczowników zakończonych na -ia czytane jako [-ja] (akrasia, caccia, eucrasia) skorygowano alternatywne formy D. lm, dodając formy zgodne z wymową (akrasyj, caccyj, eucrasyj), a usuwając formy odpowiadające błędnej wymowie (akrasij, caccij, eucrasij).

W przypadku rzeczowników zakończonych na -x mających w B. lp formę taką samą jak w M. lp (appendix, beatbox, cardox, hydrox, jukebox, paintbox, pewex, sollux) dodano oboczne formy B. lp na -ks, zgodnie z przepisami ortograficznymi odnośnie do ich pisowni w przypadkach zależnych (appendiks, beatboks, cardoks, hydroks, jukeboks, paintboks, peweks, solluks).

W przypadku rzeczowników rodzaju męskiego zakończonych na -ina/-yna (np. poecina, pisarzyna) wyrównano odmianę w D. lm – od tej pory mają one obocznie końcówkę -inów/-ynów a. -in/-yn (dodano: adwokacin, aktorzyn, chłopaczyn, chłopczyn, chłopin, chłopowin, dziadowin, dziadzin, dziennikarzyn, księżyn, łajdaczyn, malarzyn, murarzyn, pijaczyn, pisarzyn, poecin, poruczniczyn, reporterzyn, szewczyn, urzędniczyn, żebraczynów, żołnierzyn).

W przypadku rzeczowników zakończonych na -ha czytane jako [-cha] (braha, czuha, duha, kasha, muwaszszaha, puha, ratha, sangha, satjagraha, wataha) wyrównano odmianę w Ms. i C. lp – od tej pory mają one obocznie końcówkę -sze a. -że (np. brasze a. braże), natomiast niedozwolone są formy z końcówką -dze (usunięto m.in. pudze). W przypadku rzeczowników zakończonych na -płat będących nazwami statków powietrznych wyrównano odmianę w D. lp – od tej pory mają one obocznie końcówkę -a a. -u (dodano: górnopłata, trójpłatu, wiropłata).

Wyrównano odmianę czasowników zakończonych na -krzesać – od tej pory mają one obocznie formy na -krzesze i -krzesa (np. skrzesze a. skrzesa) oraz na -krzesz i -krzesaj (np. skrzesz a. skrzesaj).

Wyrównano odmianę czasowników zakończonych na -schnąć – od tej pory, obok imiesłowów na -schnąwszy (np. zaschnąwszy), mają one obocznie formy na -sechłszy (np. zasechłszy) i -schłszy (np. zaschłszy – dodano: dosechłszy, obsechłszy, posechłszy, usechłszy, wysechłszy, zasechłszy, zesechłszy, oschłszy, podeschłszy, przeschłszy, przyschłszy, rozeschłszy).

W związku ze zmianami w Zasadach dopuszczalności słów (ZDS) usunięto słowa z cząstkami -m i -ś (pókim, toś, tuś, tyś), słowa z podwójną partykułą -ż(e) (cóżże, jakżeż, jakżeżby, kimżeż, niechżeż, ożeż, żeż) i słowa z cząstką -li (chceszli, rychłoli, znaszli).

Zgodnie z ZDS usunięto nazwy broni poszczególnych marek, w tym także ich nazwy potoczne (bergmann, brauning, browning, colt, kałach, kałasz, kałasznikow, kolt, manlicher, mannlicher, mauzer, nagan, parabelka, parabellum, pepesza, pepeszka, piat, remington, szmajser, tetetka, uzi, werndel, winchester, winczester, wis) oraz nazwy leków poszczególnych marek (alax, alergan, alusal, amol, antabus, anticol, antistina, antyneuralgina, astmosan, azulan, betabion, biostymina, bromural, buscopan, butapirazol, calcipiryna, cebion, cholagoga, cholamid, cholegran, cholekinaza, chondrion, cibalgin, cibazol, colistin, colymycin, corontin, diabetol, dolantyna, dosulfin, elenium, encorton, esidrex, esperal, eucardin, eufilina, fanodorm, fenazolina, fitolizyna, fluidex, fungicydyna, gardan, gardenal, gastrin, gastro, gastrochol, gastrogran, gricin, guajazyl, hematogen, hemorol, hemostin, hepason, herbatox, hydergin, indocid, influmin, ismelin, kardiamid, kardiazol, kardiol, kelicardina, koramina, lakcid, librium, linomag, maalox, makrocyklina, metanabol, metindol, motopiryna, mykodermina, mykostatyna, neonormacol, neospasmina, nerobolil, normogran, nowalgina, omnopon, orisul, ossobolin, pabiamid, pantopon, pepsymalt, persantin, piramidon, piretron, polopiryna, pregnyl, prenylamin, prozac, prozak, pyralgina, raphacholin, raupasil, relanium, reumogran, reweryna, rimifon, rondomycyna, rutinoscorbin, rutisol, rywanol, segontin, spasticol, sympatol, tanalbina, terpichol, tussipect, urogran, walidol, weramon, wibramycyna).

Usunięto nazwy świąt, które zgodnie z przepisami ortograficznymi powinny być pisane wielką literą (afrodyzje, bajram, brumalia, eleuterie, eleuzynia, eleuzynie, feralia, floralia, liberalia, luperkalia, luperkalie, matronalia, obon, saturnalia, saturnalie, urabon).

Usunięto nazwy rojów meteorów, które zgodnie z przepisami ortograficznymi powinny być pisane wielką literą (drakonidy, geminidy, leonidy, perseidy). Usunięto wyrazy: dyrdum, bździu, łapu, capu, tere, fere, zyg – występują one jedynie w wyrażeniach, które zgodnie z przepisami ortograficznymi powinny być pisane z łącznikiem (fiksum-dyrdum, fiu-bździu, łapu-capu, tere-fere, zyg-zyg).

Usunięto formy odmiany wyrazów występujących tylko w wyrażeniach: „na odjezdne”, „na odjezdnym”, „jasna anielka!”, „do jasnej anielki!”, „(być) na cyku”, „(zbić) z pantałyku”, „do imentu”, „do zobaczyska”, „od sasa do lasa”, „z kretesem” – od tej pory dopuszczalne są jedynie te formy odmiany, które występują w tychże wyrażeniach (odjezdne, odjezdnym, anielka, anielki, cyku, pantałyku, imentu, zobaczyska, sasa, lasa, kretesem).

Upojedynczono sześć wyrazów (tj. uznano za prawidłowe ich formy odmiany w liczbie pojedynczej): awadhutowie –> awadhuta, empanadas –> empanada, indygosole –> indygosol, nutriceramidy –> nutriceramid, pedicelarie –> pedicelaria, wibryssy –> wibryss.

Ponadto dokonano wielu innych mniejszych zmian; wszystkie, także te wymienione powyżej, zostały odnotowane w odpowiednich arkuszach pliku opisującego update 37.

Komisja Językowa PFS składa serdeczne podziękowania wszystkim osobom, które pomogły w sporządzeniu update’u 37. Do jego powstania przyczynili się przede wszystkim: Artur Kochmański, Maciej Czupryniak, Dominik Urbacki, Małgorzata Deszczyńska, Dawid Pikul, Daniel Mundyk, Przemysław Rybicki, Adam Grzelec, Michał Makowski, Jerzy Paszek, Wojciech Zemło, Bartosz Morawski, Radosław Jachna, Ewelina Gruda.